وقتی ریشه‌ی مشکل، در روان ماست
اکثر ما وقتی با ریزش مو روبه‌رو می‌شویم، بلافاصله دنبال محصولات موضعی می‌رویم: شامپوهای ضد ریزش، آمپول‌های رشد، روغن‌ها و سرم‌های مختلف. اما گاهی مشکل، بسیار عمیق‌تر از پوست و مو است.
استرس مزمن، اضطراب، تغییرات خلقی یا ترومای روانی، می‌توانند فرآیندهای فیزیولوژیکی بدن را به‌هم بزنند و یکی از نتایج قابل مشاهده‌ی آن، ریزش غیرعادی مو است.
در این مقاله، به ۸ مکانیزم علمی و تأیید‌شده‌ای می‌پردازیم که نشان می‌دهند چطور استرس و تغییرات هورمونی می‌توانند چرخه‌ی طبیعی مو را مختل کنند.
۱. چرخه‌ی رشد مو: درک پایه‌ای از سیستم مو
موها برخلاف تصور ما، زنده نیستند، اما ریشه‌ی آن‌ها یعنی فولیکول‌ها، ساختارهای بیولوژیکی فعالی هستند که به شدت تحت تأثیر عوامل درونی قرار دارند. چرخه‌ی رشد مو شامل سه مرحله است:
🔬 Anagen (فاز رشد فعال):
۸۵٪ تا ۹۰٪ موها در این فاز قرار دارند. رشد مداوم در این فاز ادامه دارد و می‌تواند تا چند سال دوام داشته باشد.
🔬 Catagen (فاز گذار):
مرحله‌ی گذرا که رشد متوقف می‌شود و فولیکول منقبض می‌گردد. حدود ۱٪ موها در این فازند.
🔬 Telogen (فاز استراحت):
مویی که در این فاز قرار دارد، دیگر رشد نمی‌کند و آماده‌ی ریزش است. حدود ۱۰٪ موها در این فاز هستند.
⚠️ استرس مزمن باعث می‌شود تعداد زیادی از موها ناگهان وارد فاز تلوژن شوند؛ این حالت را Telogen Effluvium می‌نامیم.
۲. Telogen Effluvium (TE): مکانیزم ریزش موی ناشی از استرس
Telogen Effluvium یکی از شایع‌ترین انواع ریزش مو در زنان و مردان است که به‌طور مستقیم با فشار روانی و تغییرات ناگهانی در بدن مرتبط است.
علائم:
-
ریزش ناگهانی و گسترده در سراسر پوست سر
-
کاهش چشمگیر حجم مو
-
شروع ریزش ۲ تا ۳ ماه بعد از عامل استرس‌زا
-
بدون التهاب یا زخم
📊 طبق مطالعه‌ای در Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology، حدود ۳۰٪ از زنانی که استرس مزمن یا تروما را تجربه کرده‌اند، دچار Telogen Effluvium شده‌اند.
8 دلیل علمی ریزش مو در اثر استرس مزمن (و چطور جلوی آن را بگیریم)
۳. کورتیزول بالا = رشد مو پایین
کورتیزول که به عنوان «هورمون استرس» شناخته می‌شود، نقش مهمی در تنظیم پاسخ بدن به فشار روانی دارد. اما وقتی این هورمون برای مدت طولانی بالا بماند، می‌تواند:
-
تولید پروتئین‌های ضروری مثل کراتین را کاهش دهد
-
فعالیت سلول‌های بنیادی فولیکول را سرکوب کند
-
فرآیند بازسازی فولیکول را متوقف کند
-
باعث انقباض عروق خونی در پوست سر شود
-
پاسخ التهابی را در بدن فعال کند
📚 مطالعه‌ای از Nature Communications (2021) نشان داده که کورتیزول بالا موجب “خواب زمستانی” فولیکول‌های مو می‌شود.
۴. تستوسترون، DHT و ریزش موی هورمونی ناشی از استرس
استرس نه‌تنها کورتیزول را افزایش می‌دهد، بلکه تعادل دیگر هورمون‌ها را هم به‌هم می‌ریزد. در برخی افراد (به‌ویژه مردان و زنانی که زمینه‌ی ژنتیکی دارند)، استرس می‌تواند باعث افزایش سطح تستوسترون و تبدیل آن به DHT شود.
DHT (دی‌هیدروتستوسترون) چه میکند؟
-
فولیکول‌ها را کوچک میکند (مینیاتوریزه شدن)
-
باعث کاهش جریان خون اطراف آن‌ها می‌شود
-
موها را نازک، ضعیف و شکننده میکند
-
فاز رشد را کوتاه و فاز ریزش را طولانی میکند
🧬 این روند، یکی از پایه‌های اصلی آلوپسی آندروژنتیک (ریزش موی هورمونی) است.
۵. تیروئید و ریزش موی ناشی از اختلال هورمونی
غده‌ی تیروئید که در تنظیم متابولیسم، دمای بدن و عملکرد سلولی نقش دارد، به شدت به استرس حساس است.
استرس می‌تواند باعث:
-
هیپوتیروئیدی (کم‌کاری): ریزش موی پراکنده، پوست خشک، خستگی
-
هایپرتیروئیدی (پرکاری): ریزش موی ناگهانی، تپش قلب، اضطراب و بی‌خوابی
📚 طبق مقاله‌ای در Journal of the American Academy of Dermatology، اختلالات تیروئید با درصد بالایی از موارد ریزش موی پخش‌شونده همراه هستند، به‌ویژه در زنان.
8 دلیل علمی ریزش مو در اثر استرس مزمن (و چطور جلوی آن را بگیریم)
۶. استرس و جریان خون پوست سر: فولیکول بی‌اکسیژن
در زمان استرس، سیستم سمپاتیک بدن فعال می‌شود. این یعنی:
-
ضربان قلب بالا
-
فشار خون افزایش
-
کاهش خون‌رسانی به اندام‌های “غیرضروری” مثل پوست
👎 وقتی جریان خون به پوست سر کاهش پیدا میکند:
-
اکسیژن کمتری به فولیکول‌ها می‌رسد
-
مواد مغذی مثل زینک و آهن دیرتر جذب می‌شوند
-
فولیکول‌ها وارد فاز استراحت می‌شوند یا تحلیل می‌روند
۷. اثر استرس بر سبک زندگی و مراقبت از مو
استرس فقط یک عامل شیمیایی نیست، بلکه سبک زندگی را هم نابود میکند:
-
خواب ناکافی ⟶ اختلال در ترمیم بافت‌ها
-
رژیم غذایی ضعیف ⟶ کمبود آهن، بیوتین، B12
-
تمایل به رفتارهای آسیب‌زا (دود، الکل، چای زیاد)
-
شست‌وشوی زیاد مو، یا بالعکس، رها کردن بهداشت
-
کشیدن موها (در موارد تریکوتیلومانیا)
❗ بسیاری از این عادات، اثر منفی مستقیمی بر ساختار و چرخه‌ی مو دارند.
۸. راهکارهای علمی برای مدیریت ریزش موی ناشی از استرس
✅ درمان در سطح روان:
-
CBT (درمان شناختی رفتاری)
-
یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی
-
نوشتن روزانه (journaling)
-
روان‌درمانی فردی یا گروهی
✅ درمان در سطح فیزیولوژیک:
-
مکمل‌های غذایی حاوی زینک، آهن، B6، بیوتین، ویتامین D
-
استفاده از شامپوهای ضدالتهاب و تقویت‌کننده گردش خون
-
ماساژ پوست سر با روغن رزماری، چوب سدر، یا اسطوخودوس
-
مصرف غذاهای پروتئینی، حاوی امگا۳ و سبزیجات تازه
✅ درمان پزشکی:
-
تست‌های تیروئید، کورتیزول، فریتین و تستوسترون
-
تجویز ماینوکسیدیل یا فیناستراید (با نظر پزشک)
-
مزوتراپی، PRP و لیزر کم‌توان برای تقویت رشد مجدد مو
8 دلیل علمی ریزش مو در اثر استرس مزمن (و چطور جلوی آن را بگیریم)
معرفی چند روغن مو مناسب برای درمان ریزش مو
روغن پیاز Onion hair oil: این محصول حاوی اسنشل اویل پیاز قرمز و روغن نارگیل می باشد که برای درمان ریزش ژنتیکی، ریزش های ناشی از اختلالات هورمونی و ریزش با الگوی مردانه بسیار موثر است.
روغن خنک کننده Ayuverdic cooling oil: این محصول حاوی روغن سبوس برنج و روغن نارگیل و سنبل هندی است که برای درمان ریزش موی ناشی از استرس و تغییر فصل و درمان شوره سر و پیشگیری از سفیدی مو موثر و مناسب است.
خرید مطمئن از فروشگاه تلبال
برای خرید مستقیم این محصول، می‌توانید از طریق لینک زیر اقدام کنید:
برای اطمینان از خرید محصولات اصل Parachute Advansed ، فروشگاه آنلاین تلبال (Telbaal) را انتخاب کنید. این فروشگاه با عرضه محصولات بهداشتی دارای مجوز، تجربه‌ای مطمئن و آسان را برای مشتریان فراهم میکند. مزایای خرید از تلبال عبارتند از:
✅ ارائه اطلاعات دقیق محصول به همراه تصاویر واقعی
✅ بررسی نظرات کاربران و امتیازدهی
✅ پرداخت امن و دارای نماد اعتماد الکترونیکی
✅ ضمانت اصالت کالا و بازگشت در صورت عدم رضایت
✅ ارسال سریع و قابل پیگیری
کافی‌ست در سایت تلبال نام “روغن مو” را جستجو کرده و سفارش خود را با چند کلیک ثبت کنید. همچنین می‌توانید از تخفیف‌ها و پیشنهادهای ویژه این فروشگاه بهره‌مند شوید.
نتیجه‌گیری: موهایت آینه‌ی آرامش ذهن تو هستند
ریزش مو ممکن است از یک اتفاق ساده شروع شود، اما وقتی با استرس مداوم، اختلالات هورمونی، بی‌خوابی و سبک زندگی ناسالم همراه شود، می‌تواند مزمن و حتی دائمی شود.
💡 راه نجات، فقط در بطری شامپو یا روغن نیست؛ بلکه در تنظیم ذهن، بدن، و سبک زندگی نهفته است.
اگر به موهایت اهمیت می‌دهی، ابتدا برای آرامش روانت وقت بگذار. فولیکول‌هایی که در صلح رشد می‌کنند، زیباتر از همیشه خواهند درخشید. ✨
